Russiyada nashr qilinadigan Izvestiya gazetasi УIslomchasiga boshqoriladigan demokratiya. Muhammad Mahathiraning darslariФ(muallif: Evgeniy Vasilev) nomli maqola eТlon qildi.
Biz quyida shu maqolaning o`zbekchaga og`darilgan ko`rinishini
chop etamiz.
Malaziya sobiq bosh vaziri islom demokratiyasidan dars beradi. Evgeniy Vasilev.
Malaziyaning аsobiq
bosh vaziri Mahathir
Muhammadа bosh vazirlik
lavozimida uzoq yillar ishlagan va o`zа boshqaruv davrida etarli аmuvaffaqiyatlarga erishgan , аУuchinchi dunyoФ аatalmish mamlakatlarning siyosiy arboblardan biridir. U mamlakatni 22(1981 yildan 2003 yilgacha) yil boshqardi
va Malaziyani
yuksak texnologiyali mahsulotlar ishlab chiqaradigan jahonning ilg`or mamlakatlari qatoriga ko`tarishga muvofaq bo`ldi. Islom va
liberalizmning nisbatan bir-biriga moslashishini M.Muhommad boshqaruv davrining yutuqlaridan biri, desa bo`ladi.
Shu sababdan ham endi u o`zini islom dunyosini
qanday isloh qilish haqida maslahatlar
berishga haqli, deb hisoblashi mumkin. Darhaqiqat, sobiq bosh vazirа yaqinda
Jiddada(Saudiy Arabistoni) tashkil etilgan konferensiyada chiqish qilib, Islom dunyosini modernizatsiya qilish yo`llari haqida o`z ko`rishlarini bayon qildi.
Islom din sifatida
mamlakatni modernizatsiyalash
uchun tusiq emas, dedi M. Muhammad.а У Agar Islom аzamonaviy rivojlanish yo`lida tusiq bo`layotgan bo`lsa, demak, biz uniа noto`g`ri tushunmoqdamiz, biz uni boshqacha izohlamoqdamizФ,
deb ogohlantirdi u.
Muhammad to isteТfoga chiqgunga qadarа aholisining asosiy qismi musulmonlar bo`lgan bir mamlakatda modernizatsiya islom anТanalari bilan moslahiahini namoyish qildi.а O`tgan va undan oldingi asrlarda uning mamlakatida ahvol butunlay boshqa bo`lganligi ham taТkidlab o`tdi. Malaziyaga britaniya mustamlakachi maТmuriyati tarafidan kiritilgan o`zgarishlarga mamlakatning musulmon qismi o`rganishni istamadi. Shu sababdan inglizlarning ijozati bilan o`zgarishlarni nisbatan tezroq qabul qiluvchi Chin va Hindistondan ko`chmanchilar mamlakatga kirib kela boshladilar.
Malaziyada bo`lgani
kabi demografik siljishlar ko`pgina mamlakatlarda etnik majoralar kelib chiqishiga sabab bo`ldi., dedi Muhammad. Ammo Malaziya mustaqillikka erishgandan so`ng uning assosiy
aholisi(60%
ga yaqin)-musulmonlar kochmanchilarning avlodlari bilan tinch-totuv yashash va ishlashga qaror
qildilar.а Erkin bozorni joriy
etish ham аmalaziyaliklar
uchun muammo keltirib chiqargani yo`q. Biz kommunizmni doim rad etgan
bo`lsak-da, mamlakatda аbaТzi bir sotsialistik elementlarning faoliyat ko`rsatishlariga ham qarshilik ko`rsatmadik.
Biz demokratiya elementlarini qabul qilarkanmiz, deb davom etdi Muhammad, Malaziya uning aniq chegaralarniа belgilab
oldi. Rivojlnayotgan mamlakatlarning ko`pchiligida
aynan o`sha demokratiya Уlimitini-chegarasiniФ
tushunmaslik, demokratiyaning
beqarorlikka, tartibsizlikka
olib borishi mumkinligini tushunmaslik o`sha mamlakatlarda demokratiyaning mag`lubiyatini keltirib chiqardi, dedi Muhammad.
Malaziyada hammasi boshqacha
tuzilgan. Malaziyadagi
prinsiplar islom dunyosida Уboshqariluvchi demokrtayaФga misol bo`ladi. U erda milliy belgilarga
qarab tuzilgan bir qancha partiylar
mavjud. Biroq ularning barchasi Birlashgan Malaziya milliy tashkilotining(BMMT) bosh rolni o`ynashligini tan oladilar. Shuning uchun ular har
doim BMMT bilan koalitsion hukumat tuzishga harakat qilishadi.
Tarjima qilingan
vaqt:а
14.04.2004
а
29.03.2004 manba - Известияаа Materialning ruscha matni olingan
adres:
аhttp://www.centrasia.ru/newsA.php4?st=1080597000